Een berouwvolle zondaar of een hooghartige asceet?

6414

Tot de voortreffelijkheden van de Islam behoort dat het ons leert dat iedereen fouten maakt. Daarbij worden we er ook op gewezen dat hoe groot de begane fouten en misstappen ook zijn, het niet het einde van de wereld is. Er is namelijk altijd nog ruimte om jezelf te verbeteren. Om deze reden heeft de Profeet (vrede zij met hem) ons geleerd dat degenen die berouw tonen voor hun fouten de besten onder ons zijn. De Vreugde van Allah, de Verhevene, is dan ook enorm wanneer Zijn dienaar zich berouwvol tot Hem terugkeert. Zo zegt Hij (interpretatie van de betekenis):

“En Hij is Degene Die het berouw van Zijn dienaren aanvaardt, en de slechte daden vergeeft. En Hij is op de hoogte van wat jullie doen.”

(Soerat ash-Shoera: 25)

Het begaan van een zonde moet daarom ook altijd opgevolgd worden door het tonen van berouw. Ook moet dit een leermoment zijn, waarbij de dienaar vele malen sterker uit de strijd komt. Ibn ul-Qayyim onderstreept dit in zijn boek ‘Madaaridj us-Saalikien’ met het volgende: “Wanneer een zonde gepaard gaat met het tonen van berouw, dan kan dit (d.w.z. de zonde) de dienaar meer van nut zijn dan vele vormen van gehoorzaamheid. Dit is exact hetgeen waar sommige vrome voorgangers op doelden met hun woorden: “De dienaar kan een zonde begaan en hierdoor vervolgens het Paradijs binnentreden. Of een goede daad verrichten en hierdoor vervolgens het Hellevuur binnentreden.” Hierop werd er gezegd: “Hoe kan dat?”, waarop hij zei: “Een persoon kan een zonde begaan en deze houdt zijn geest continu bezig, of hij nou staat, zit of loopt. Constant denkt hij aan deze zonde waaraan hij kapot gaat, berouw toont, om vergeving vraagt en spijt betuigt. En dit is hetgeen wat hem uiteindelijk zal redden. En wanneer hij (anderzijds) een goede daad verricht, dan verliest hij deze niet uit het oog. Ongeacht of hij staat, zit of loopt. Telkens wanneer hij zich deze daad weer herinnert, wekt dit bij hem verwaandheid, hoogmoed en trots op. Dit zal hem uiteindelijk de afgrond in helpen.”

Op deze wijze zal de zonde aanleiding zijn voor gehoorzaamheid en het verrichten van goede daden. Ook zal dit de persoon drijven tot daden van het hart, zoals het tonen van vrees en schaamte voor Allah en zal hij zich zodoende schaamtevol tegenover Hem opstellen. Huilend en spijtvol, zoekende naar de Vergeving van zijn Heer.

Al deze gevolgen zijn voor de dienaar beter dan een goede daad die hem drijft tot trots, hoogmoed en het verachten van anderen, minachtend op hen neerkijkend. Er bestaat geen twijfel dat (het gevolg van) deze zonde bij Allah dan beter is. Op deze wijze ligt het behalen van de overwinning en redding meer voor de hand dan wanneer men onder de indruk is van zijn gehoorzaamheid en overloopt van trots, denkende dat hij hiermee Allah en Zijn dienaren een plezier doet. Zelfs wanneer hij met zijn tong het tegenovergestelde beweert. Allah is immers op de hoogte van wat zich in zijn hart bevindt.

Team al-Yaqeen