Sheikh Mohammed ibn Saalih al-ʿOethaymien
De zesde zitting
“De categorieën mensen in het vasten”
In de derde zitting hebben we aangegeven dat het vasten in het begin twee fases kende. Daarna bleef het laatste type (in de tweede fase opgelegd) en werden de mensen in tien categorieën opgedeeld.
1. De moslim op geschikte leeftijd, bij volle verstand, in staat om te vasten en vrij van elke belemmering hiertoe. Vasten op de juiste tijd in de Ramadan is dan een verplichting voor diegene. Dit is op te maken uit de Koran, de Soennah en de consensus van de moslims. Allah zegt (interpretatie van de betekenis):
“De maand Ramadan is het (d.w.z. de maand) waarin de Koran werd neergezonden.”
(Soerat al-Baqarah: 185)
En de Profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: “Vast als je het (de nieuwe maan) ziet.”
(al-Boekhaarie)
De moslims zijn het erover eens dat het verplicht is voor deze persoon om te vasten. Het vasten is niet verplicht voor de ongelovige en wordt niet van hem geaccepteerd. Hij is niet geschikt voor aanbidding (tot Allah). Als hij de Islam tijdens de Ramadan binnentreedt, hoeft hij de gemiste dagen niet in te halen. Dit vanwege het vers (interpretatie van de betekenis):
“Zeg tegen degenen die niet geloven: “Als zij ophouden (met ongelovig te zijn), dan zal hun zeker worden vergeven wat zich (in het verleden) heeft voorgedaan.”
(Soerat al-Anfaal: 38)
Als diegene moslim wordt gedurende de dag in de Ramadan, dient hij de rest van de dag wel te vasten, omdat het verplicht voor hem werd te vasten op het moment dat hij moslim werd. Hij hoeft de dag dan niet in te halen, omdat het niet verplicht voor hem was te vasten toen de dag aanbrak.
2. Een kind. Het is niet verplicht voor hen te vasten totdat zij de puberteit hebben bereikt. Dit vanwege de volgende overlevering: “De pen is opgeheven voor drie; iemand die slaapt totdat hij ontwaakt, een kind totdat hij de puberteit bereikt, een krankzinnige persoon totdat hij zijn verstand terugkrijgt.”
(Ahmad, Aboe Daawoed, an-Nisaa’ie en al-Haakim)
Maar de voogd dient hem te laten vasten als hij hiertoe in staat is. Hierdoor zal hij er gewend aan zijn als hij de puberteit bereikt. De metgezellen waren gewoon hun kinderen te laten vasten toen zij nog jong waren en hen naar de moskee mee te nemen. Ook hadden zij speeltjes van wol die zij het kind gaven om mee te spelen als zij huilden van de honger.
Veel ouders zijn vandaag de dag onachtzaam als het gaat om deze zaak en zij sporen hun kinderen niet aan tot het vasten. Sterker nog, sommige ouders beletten hun kinderen te vasten, ook al wilt het kind dit zelf! Zij denken hierdoor genadevol met het kind te zijn. De waarheid is echter dat echte genade is om hun kinderen op te voeden in de rituelen van de Islam en de juiste educatie mee te geven. Wie hen hierin belet of onachtzaam in is, is een onderdrukker van hen en van zichzelf. Maar als het kid vast en zijn ouders zien dat zij hierdoor schade oplopen, dan dienen zij te worden tegen gehouden.
De man bereikt de puberteit als één van de volgende drie zaken plaatsvindt:
1. Het vrijkomen van sperma. Of dit nu door een natte droom gebeurt of anders. Dit vanwege het vers (interpretatie van de betekenis):
“En wanneer de kinderen onder jullie de volwassenheid bereiken.”
(Soerat an-Noer: 59)
2. De groei van schaamhaar. ʿAtiyyah al-Qoeraydhie heeft gezegd: “Wij werden aan de Profeet (vrede zij met hem) getoond op de dag van Qoeraydah. Eenieder die Moehtalim (d.w.z. iemand die de puberteit heeft bereikt) was of schaamhaar had werd gedood en zo niet dan gespaard.”
(Ahmad en an-Nisaa’ie)
3. Door het bereiken van de leeftijd van vijftien. Dit vanwege wat ʿAbdoellaah ibn ʿOmar heeft overgeleverd, zeggende: “Ik kwam naar de Profeet (vrede zij met hem) op de dag van Oehoed. Ik was veertien en hij stond mij niet toe te vechten.”
Al-Bayhaqie en Ibn Hibbaan voegen hier met een authentieke keten aan toe: “En hij dacht niet dat ik de puberteit had bereikt. En ik kwam bij hem op de dag van al-Khandaq toen ik vijftien was en hij stond mij toe te vechten.”
Ook voegen Al-Bayhaqie en Ibn Hibbaan hier met een authentieke keten aan toe: “Hij beschouwde mij als volwassen.”
Ibn Naafiʿ zei: “We vertelden deze overlevering aan de kalief ʿOmar ibn ʿAbdoel-ʿAziez die zei: “Dit is de grens tussen een kind en een volwassene”. En hij gaf opdracht aan zijn medewerkers om bezit te geven aan eenieder die de leeftijd van vijftien had bereikt.”
(al-Boekhaarie)
Vrouwen bereiken de puberteit op dezelfde manier als mannen, met hieraan toegevoegd de menstruatie. Als een meisje menstrueert, dan is ze volwassen. Zij wordt dan verantwoordelijk ook al heeft ze de leeftijd van tien niet bereikt. Als een kind de puberteit gedurende de dag in de maand Ramadan bereikt, als hij reeds vastte dan dient hij hiermee door te gaan. Als hij niet aan het vasten was, dan moet hij de rest van de dag niet eten (en drinken). Hij is dan immers volwassen en daardoor verplicht te vasten. Hij hoeft de dag niet in te halen, omdat hij niet voldeed aan de voorwaarden om te vasten aan het begin van de dag.
3. De krankzinnige persoon. Iemand die geen verstand heeft. Het vasten is voor hem niet verplicht vanwege de overlevering “De pen is opgeheven voor drie…”.Zijn vasten is niet correct omdat hij niet de mogelijkheid heeft te begrijpen wat voor aanbidding hij verricht of een intentie ervoor doet. Een aanbidding wordt niet geaccepteerd zonder intentie. Dit is bekend vanuit de overlevering: “Voorwaar, de daden worden beoordeeld op basis van de intentie.”
(al-Boekhaarie en Moeslim)
Als hij soms krankzinnig is en soms weer bij zinnen, dan hoeft hij slechts te vasten als hij bij zinnen is. Als hij gedurende de dag krankzinnig wordt, dan is zijn vasten nog steeds geldig. Net zoals een persoon die gedurende de dag ziek wordt. Dit omdat hij de correcte intentie om te vasten had toen hij bij zinnen was. En er is geen bewijs van de ongeldigheid van het vasten. Vooral als hij weet dat hij soms zijn verstand verliest. Hij hoeft het vasten ten tijde dat hij krankzinnig was niet in te halen. Als hij gedurende de dag herstelt, dan dient hij die dag te stoppen met eten. Hij hoeft deze dag niet in te halen. Net zoals het geval is bij een kind dat de puberteit bereikt of de ongelovige die moslim wordt.
4. De oude persoon die ijlt, niet bij zinnen is en het beoordelingsvermogen is kwijtgeraakt, is niet verplicht te vasten en hoeft anderen niet te voeden. Dit omdat hij niet langer verantwoordelijk is vanwege het verlies van zijn verstand. Hij is dus als een klein kind. Maar als hij soms bij zinnen is en soms niet, dan hoeft hij slechts te vasten als hij bij zinnen is. Hetzelfde geldt ook voor het gebed.
5. De zwakke persoon die niet in staat is te vasten en wiens situatie nooit zal verbeteren. Zoals een oude persoon of een terminaal zieke persoon (met bijvoorbeeld kanker) hoeft niet te vasten als hij daartoe niet in staat is. Allah zegt (interpretatie van de betekenis):
“Vrees daarom Allah voor zover jullie daartoe in staat zijn.”
(Soerat at-Taghaaboen: 16)
En (interpretatie van de betekenis):
“Allah belast geen ziel boven haar vermogen.”
(Soerat al-Baqarah: 286)
Maar in plaats hiervan dient hij dagelijks een arme te voeden, omdat Allah het voeden van een arme gelijk heeft gesteld aan het vasten toen er een keuze tussen deze was toen het vasten voor het eerst verplicht werd. Er werd bepaald dat het voeden (van een arme) het vasten vervangt voor de zwakke persoon en de gelijke hieraan.
Gebaseerd op het werk Madjaalis Shahr Ramadaan