Vraag:
Hoe ziet de omgangsregeling van de kinderen eruit in geval van een echtscheiding?
Antwoord:
De geleerden zijn het unaniem[1] eens met elkaar dat bij een scheiding de voogdij over de kinderen naar de moeder gaat. Toen een vrouw tegen de Profeet (vrede zij met hem) zei: “O Boodschapper van Allah, deze buik van mij heeft als verblijfplaats gediend voor mijn kind, en mijn schoot als zijn onderkomen en mijn borst als zijn drinkbron, en nu beweert zijn vader dat hij het kind van mij zal afpakken”, zei de Profeet (vrede zij met hem) tegen haar: “Jij hebt meer recht op het kind zolang jij niet hertrouwt.”
(Imam Ahmad)
De reden waarom de moeder de voogdij krijgt en niet de vader, is omdat zij beschikt over meer bedrevenheid dan de vader wat betreft het opvoeden van de kinderen. Ook kan zij meestal meer geduld en verdraagzaamheid opbrengen in de omgang met de kinderen. Als de kinderen een leeftijd bereiken waarin zij in staat zijn om te kiezen tussen de moeder en de vader, dan mogen zij dit doen.
Verder dient de moeder te weten dat het niet toegestaan is voor haar om de vader te beletten om contact te hebben met zijn kinderen en hen te zien. Dit wordt namelijk beschouwd als het aanzetten tot het verbreken van de familiebetrekkingen. Imam Ibnoe Qoedaamah zei hierover: “Het is niet toegestaan om één van de ouders te verhinderen om diens kinderen te bezoeken.”[2]
Hoe vaak en wanneer de vader de kinderen mag zien, kan met elkaar afgestemd worden. Ook dient hierbij rekening te worden gehouden met al-cOerf (d.w.z. wat gebruikelijk is binnen de gemeenschap). Wat betreft het overnachten van de kinderen bij de vader, dit mag alleen met toestemming van de moeder. Omdat de voogdij bij haar ligt, is zij de enige die daarover mag beslissen. Imam al-Hattaab al-Maalikie zei: “In al-Moedawwanah[3] valt te lezen dat de vader het kind bij zijn moeder mag bezoeken. Ook mag hij het kind onderwijzen of naar een (Koran)school sturen, maar het overnachten doet het kind uitsluitend bij zijn moeder.”[4]
Tot slot willen wij nog opmerken dat de vader, volgens alle geleerden, altijd verplicht wordt geacht om zijn kinderen te onderhouden. Of hij nu getrouwd blijft met de moeder of van haar scheidt. Ook maakt het niets uit of de moeder arm of rijk is. Hoeveel hij precies moet uitgeven aan zijn kinderen, is afhankelijk van zijn vermogen hiertoe. Een rijk iemand geeft meer uit dan iemand die arm is. Allah zegt (interpretatie van de betekenis):
“Laat de vermogende (man) uitgeven naar zijn vermogen. En degene van wie zijn voorziening beperkt is, laat hem dan uitgeven van datgene wat Allah hem heeft gegeven. Allah belast geen ziel boven wat Hij haar gegeven heeft (d.w.z. boven haar vermogen).”
(Soerat at–Talaaq: 7)
Ook behoort het tot de mogelijkheden dat de moeder en de vader in onderlinge afstemming een bedrag overeenkomen dat maandelijks door de vader aan de moeder wordt afgedragen ten behoeve van het onderhoud van de kinderen.
En Allah weet het het best.
Commissie Religieuze Zaken Stichting as-Soennah
[1] Het boek al-Idjmaac van Ibn ul-Moendhir, blz. 24.
[2] Al-Moeghnie, boekdeel 11, blz. 418.
[3] Verzameling vragen die voorgelegd werden aan imam Maalik.
[4] Mawaahib ul-Djaliel, boekdeel 4, blz. 619.
Gerelateerde onderwerpen: