Vraag:
Kan ik de Oedhiyah verrichten namens mijn overleden ouders?
Antwoord:
Alle lof zij Allah.
Sheikh Mohammed ibn Saalih al-cOethaymien heeft gezegd: “Het basisprincipe met betrekking tot de Oedhiyah is dat het voorgeschreven is voor de levenden. Zo waren de Profeet (vrede zij met hem) en zijn metgezellen gewoon het offer te verrichten namens henzelf en hun families. Er is geen basis voor wat sommige mensen denken, namelijk dat het offer namens de overledenen geofferd mag worden.
De Oedhiyah namens de overledene kan van drie types zijn:
1. Als het wordt geofferd namens hen en namens de levenden. Bijvoorbeeld als een man offert namens zichzelf en namens alle familieleden en hierbij de intentie heeft voor zowel de levenden als de overledenen. Dit is toegestaan op basis van dat de Profeet (vrede zij met hem) een offer heeft geofferd namens zichzelf en de leden van zijn familie. Waarvan sommige al waren overleden.
2. Het offeren namens de overledene als een nakoming van hun laatste wensen. Dit is verplicht, behalve voor degene die niet in staat is dit te doen. Het bewijs hiervoor is het vers waarin Allah zegt (interpretatie van de betekenis):
“Degene die het testament verandert na het gehoord te hebben, de zonde zal dan slechts rusten op degenen die het veranderen. Waarlijk, Allah is Alhorend, Alwetend.”
(Soerat al-Baqarah: 181)
3. Het vrijwillig en onafhankelijk door de levenden offeren namens de overledenen. Zoals het apart offeren van een offer namens iemands vader of moeder. Dit is toegestaan. De Hanbalie juristen hebben verklaard dat de beloning hiervoor de overledene zal bereiken en hij hiervan zal profiteren. Dit middels analogie zoals bij het schenken van liefdadigheid namens de overledenen.
Maar we zijn niet van mening dat het uitzonderen van de overledenen voor het doen van een offer namens hen een Soennah is. De Profeet (vrede zij met hem) heeft namelijk niet een offer specifiek gedaan voor één van zijn overleden geliefden. Zo heeft hij geen offer gedaan namens Hamzah, zijn oom van vaderskant, ook al was hij één van zijn geliefdste familieleden. Ook heeft hij niet geofferd namens zijn kinderen die zijn gestorven gedurende zijn leven. Dit waren drie van zijn getrouwde dochters en drie zonen die reeds in hun kindertijd stierven. En ook heeft hij niet geofferd namens zijn vrouw Khadiedjah die één van zijn meest geliefde vrouwen was. Het is ook niet overgeleverd dat één van zijn metgezellen een offer heeft gedaan namens iemand van hun overleden geliefden.
Het offeren namens de overledenen in het eerst jaar na diens overlijden – wat sommige mensen doen en daarbij denken dat niemand in de beloning zal delen behalve de overledene – is naar onze mening ook fout. Dit wordt Oedhiyat ul-Hoefrah (het offer van het graf) genoemd. Hetzelfde geldt voor het vrijwillig offeren namens overleden geliefden, al dan niet in overeenstemming met hun testament. Terwijl ze niet offeren namens zichzelf en hun eigen familie (wat gezien het bovenstaande de voorkeur heeft en in overeenstemming is met de Soennah, red.). Zij zouden dit niet doen als zij zouden weten dat het offeren met eigen bezit een offer is namens zichzelf en de familie, zowel de levenden als de overledenen onder hen.
Risaalat Ahkaam ul-Oedhiyah wadh-Dhakaah