Vraag:
Toen ik jong was ben ik naar een internaat gestuurd voor Hifdh (memorisatie van de Koran). Na het voltooien van een aantal Djoez’ heb ik de Hifdh-lessen verlaten, omdat ik mijn school en de Hifdh niet tegelijkertijd aan kon. Ik was toentertijd rond de 12/13 jaar oud en nog niet volwassen. Is het een zonde dat ik nu, twintig jaar later, de vier Djoez’ ben vergeten? Er zijn mensen die zeggen dat het een zeer grote zonde is en dat ik het opnieuw moet leren en memoriseren. Ik ben in de war. Help me alstublieft!
Antwoord:
Alle lof zij Allah.
Vergeetachtigheid is ongetwijfeld iets natuurlijks in de mens. Een mens wordt Insaan genoemd vanwege zijn vergeetachtigheid (Nasiy). Normaliter verschilt dit van persoon tot persoon, naar gelang de sterkte van het geheugen dat Allah in Zijn dienaren heeft geschapen.
De Koran ‘ontsnapt’ uit het hart als de moslim niet voortdurend en regelmatig herziet wat hij heeft gememoriseerd.
De reden hiervoor kan zijn dat het een test is van de harten van de mensen om het verschil te tonen tussen degen van wie het hart gehecht is aan de Koran en het regelmatig reciteert. En degene van wie het hart slechts eraan gehecht is bij het memoriseren, daarna zijn interesse verliest en het vergeet.
De reden hiervoor kan ook zijn om een moslim een sterkere motivatie te laten hebben om de Koran regelmatiger te reciteren, om zo de immense beloning te verkrijgen voor elke letter die hij reciteert. Als het zo zou zijn dat hij het kon leren en nooit zou vergeten, dan zou hij geen noodzaak hebben het regelmatig te reciteren en zou hij de beloning mislopen voor het regelmatig reciteren en herhalen.
De vrees het te vergeten zal je ijverig maken het te reciteren om zo meer beloning van jouw Heer te verkrijgen. Voor elke letter die je reciteert krijg je één Hasanah (goede daad) en de beloning van één Hasanah is als die van tien.
De Boodschapper (vrede zij met hem) spoorde ons aan de Koran regelmatig te reciteren, zodat we het niet vergeten. Hij waarschuwde ons om onachtzaam hierin te zijn zoals in verschillende overleveringen vermeld staat, waaronder de volgende:
- Ibn cOmar (moge Allah tevreden met hem zijn) heeft overgeleverd dat de Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) zei: “De gelijkenis van degene die de Koran memoriseert, is als de eigenaar van een vastgebonden kameel. Als hij het regelmatig verzorgt, zal hij het behouden. Maar als hij het laat gaan, dan zal hij het verliezen.”
(al-Boekhaarie)
Het is bekend dat als een kameel ontsnapt en wegrent, het niet overmeesterd kan worden behalve met veel inspanning en moeilijkheid. Zo zal een persoon die de Koran memoriseert en dit niet regelmatig herziet, het gememoriseerde verliezen en zal het veel moeite kosten het terug te krijgen.
Al-Haafidh ibn Hadjar zegt in zijn uitleg van deze overlevering: “Zolang iemand regelmatig herziet, zal datgene wat men heeft gememoriseerd blijven. Zoals het geval met een kameel. Als het vastgebonden blijft, zal je het behouden. De kameel is hier uitgezonderd omdat het van de tamme dieren het meest waarschijnlijk is dat zal weglopen. En als het is weggelopen, dan is het zeer moeilijk het terug te pakken.”
(al-Fath; boekdeel 9, blz. 79)
- Aboe Moesa (moge Allah tevreden met hem zijn) heeft overgeleverd dat de Profeet (vrede zij met hem) zei: “Reciteer deze Koran regelmatig. Want bij Degene in Wiens Hand de ziel van Mohammed is, het is meer geneigd te ontsnappen dan een vastgebonden kameel.”
(Moeslim)
- cAbdoellaah (moge Allah tevreden met hem zijn) heeft overgeleverd dat de Profeet (vrede zij met hem) zei: “Het is niet gepast voor één van jullie om te zeggen: “Ik ben dit en dit vergeten.” Integendeel, er is voor gezorgd dat hij het vergeet. Probeer de Koran te herzien, want het is meer geneigd te ontsnappen van het hart van de mens dan kamelen.”
(al-Boekhaarie)
Al-Haafidh ibn Hadjar zegt: “Ibn Battaal zegt: “Deze overlevering is in overeenstemming met de volgende twee verzen (interpretatie van de betekenis):
“Voorwaar, Wij zullen zware Woorden op jou werpen.”
(Soerat al-Moezzammil: 5)
En (interpretatie van de betekenis):
“En voorzeker, Wij hebben de Koran vergemakkelijkt om (het) te (kunnen) gedenken.”
(Soerat al-Qamar: 17)
(al-Fath; boekdeel 9, blz. 81)
Voor wie ijvert om het te memoriseren en regelmatig te reciteren, zal het makkelijk worden gemaakt. En wie zich ervan afkeert, zal het verliezen.
Dit moedigt ons aan om datgene dat we hebben gememoriseerd voortdurend te herzien en het te blijven reciteren, zodat we het niet vergeten. De Profeet (vrede zij met hem) gaf ons dit voorbeeld omdat het de beste manier is om uit te leggen wat hij bedoelt. Ook bevestigde hij (Aboe Moesa) het met zijn eed “Bij Degene in Wiens Hand de ziel van Mohammed is” om het belang te benadrukken van het voortdurend reciteren van de Koran en te herzien wat men heeft geleerd.
De overlevering die verhaald wordt van Anas ibn Maalik (moge Allah tevreden met hem zijn) dat de Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) zou hebben gezegd: “De zonden van mijn gemeenschap zijn mij getoond. En er is geen zonde groter dan een man die het gegeven was en geholpen is een hoofdstuk of vers van de Koran te memoriseren en het is vergeten.”, is Dacief (zwak) verklaard door al-Boekhaarie en at-Tirmidhie. (Zie ‘Takhriedj Mishkaat ul-Masaabieh’ van Sheikh al-Albaanie; nummer 720.)
Imam Ibn ul-Moenaadie (moge Allah genadig met hem zijn) zei: “De Salaf waren altijd bang om de Koran te vergeten nadat ze het hadden gememoriseerd. Dit was namelijk een tekortkoming.”
(Moetashaabih ul-Qoer’aan; blz. 52)
As–Soeyoetie heeft wel gezegd: “Het vergeten is een grote zonde. Dit is verklaard door an-Nawawie in ‘ar-Rawdah’ en anderen vanwege de overlevering: “De zonden van mijn gemeenschap zijn mij getoond.”
(al-Itqaan; boekdeel 1, blz. 106)
Eén van de beste manieren om jezelf te helpen herinneren wat je hebt gememoriseerd en het stevig geworteld te laten zijn en het te reciteren in het gebed. Vooral in Qiyaam ul-Layl (nachtgebed). De Salaf waren gewoon het gedurende de dag te reciteren en in het Qiyaam ul-Layl gebed.
Als jij je best doet de Koran regelmatig te herzien, dan zal er geen zonde op jou rusten. Ook al vergeet je er iets van. De blaam ligt bij degene die er onachtzaam over zijn en nalaten het te herzien en regelmatig te reciteren. Wij vragen Allah ons te vergeven.
O Allah, maak de Koran levend in mijn hart, het licht van mijn inborst, een vertrek van mijn verdriet en een verlossing voor mijn zorgen. O Allah, onderwijs ons ervan wat we niet weten en herinner ons wat we zijn vergeten. U bent de Alhorende, de Alwetende.
Sheikh Moehammad Saalih al-Moenaddjid